defilesite.jpg

Ñalngu pulaagu to leegal El Mina

Aset 09 suliyee 2011, leegal El Mina finiri , ñaldi, hiirdi ko fuutankaagal, tawi yuɓɓini nguun ñalngu pulaagu ko Catal El Mina, gootal e Cate Fedde Ɓamtaare Pulaar e Moritani.

Ñalnde heen subaka, tuggi waktu 11h haa hedde waktu 1h 30, ko seppo ngam hollirde finaa-tawaa fulɓe. Idii yettaade e seppooɓe ɓee ko Goomu Ɓamtaare Daande Leñol, sukaaɓe rewɓe e worɓe, e seppo maɓɓe eɓe aanomina gollal fulɓe, hono demal. Eɓe ngondi e jabboowo, luuwoowo, gaawoowo, gollal timmungal ko fayti e demal waalo, e coñal mum…

Lislaam arnoo ko ittude njiyaagu

Njiyaagu ko waɗde ɓoggol e daannde neɗɗo hono maa, wonta jeyaaɗo ma, ɗuum jeyanoo ko e njuɓɓudi renndooji majjiyankooɓe ko adii lislaam, ko ɗuum wonnoo ko ɓe paarnortonoo, ko ɗuum ɓe timminirtonoo ndimaagu maɓɓe. ɓe udditani ɗum dame naatirɗe ɓe uddi dame jaltirɗe, hayso bolle puuyɗe ene adda njiyaagu tonngen ɗoo huunde e ɗeen dame.

Dewal : Ñaawooje sallige

 

Sallige ko e geɗe laaɓal teeŋtinaaɗe jeyaa, Nelaaɗo Alla (JKW) wiyi: "njuulu gooto e mon jaɓetaake so taƴraama, so wonaa o salligoo". Sallige ko laaɓal ɓalndu, ko laaɓal ɓernde, ko laaɓal golle. Nelaaɗo Alla (JKW) wiyi: "laaɓal (sallige) ko feccere liimanaagal..." o wiyi kadi : "kala calligiiɗo moƴƴini sallige mum, maa bakkatuuji makko njaltu e ɓalndu makko haa njalta les cegeneeji makko".

Sayku Umar Taal e Alfaa Umar Ceerno Baylaa e wolde Madiina

E hitaande 1885, Ferderba (Guferneer Ndar) yamiriino mahgol Foor e daande maayo Senegaal, sara nokku kaaƴe e yoryor mo Felu. Ma larme o ɗuho ɗoon, ƴeewa, etee reena kala ko dillata e saraaji mum. Nde tawnoo golwole Sayko Umaar Taal ene keewnoo e diiwaan he e oon sahaa, yimɓe heewɓe dogatnooɓe mo ɓe ceerataa e yahde mooloyaade sara  foor o, e mahde ɗoon cuuɗi kaaƴe e ɓakke, haa ɗum wonti gurel teskinngel.

Cellal : nafoore ñebbe daay

 

Hol ko woni Ñebbe daay?

Ñebbe daay ko puɗol ngol baramlefi pamari, jibinoowol potte. Ko leɗki ki nganndu-ɗaa nafoore mum ina yaaji, etee yimɓe heewɓe wiɗtooɓe ko fayti leɗɗe safaara keso, hono ko wiyateeko safaara tuubakooɓe, maa yimɓe tan mehɓe, walla safrirooɓe leɗɗe, hono wileeɓe men walla seernaaɓe men, kamɓe fof, eɓe korsini kii lekki.

1015767-1274835.jpg

Sariya kaɓotooɗo njiyaagu : Hol ko addi ɗum ?

 

Naamnal ngal ko jojjungal sabu e ɗum haawnii e yonta mo ngon-ɗen o, e nder fuɗɗoode teeminannde noogaas e go’o wiyeede wonde sariya ƴettaama ngam haɓaade njiyaagu e nder moritani.

Esclavage-en-Mauritanie-150x150.jpg

Jubbannde e kuulal paatungal e njiyaagu e nder leydi Muritani

 

Na jeyaa e ngoƴaayi dowrowi rendo men, ɗii duuɓi kala, teeŋti nde demokaraasi sompaa, yuurnitaade gonka men e macungaagal, ɗoofde ɗum, kam e ñawndude ñawanɗe men.

Kandidaaji wooteji gardagol leydi men, kam e partiiji politik e ɓesngu men kala nanondiriino heen. Eɗen poti yettude ɓe kamɓe kala, kaɗdi njettoor. Maa won wiyɓe, baɗɗo fotde mum jaraani na mantee.

UNE.jpg

Pelle daraniiɗe jojjanɗe aadee : Daande ko wootere

 

Pelle daraniiɗe jojjanɗe aadee : Daande ko wootere

Caggal konngol hooreejo leydi ndi gadanol gila ƴetti laamu ñalnde 16 abriil 2007, pelle keewɗe daraniiɗe jojjanɗe aadee, kollitii weltaare mum en.

Muritaninaaɓe mooliiɓe to Senegaal : Kootol yontii

 

Tuddune Daar Salaam to Dagana. Lappol hilifaaɓe tawi yimɓe ɓe ko ina kebla nokku ɗo njaɓɓotoo ɗum en Tuddunde nde woni ko hirnaange wuro ngo. Woni heen ko fulɓe e jolfuɓe ummoriiɓe saraaji Dagana Muritani e Jidr el Mohgen. Ko ɓuri heewde e sukaaɓe jibinaaɓe toon ko elewaaji liisee, walla kolees walla iniwersitee. 

Hooreejo leydi e tele Muritani : Pellitɗo aanaani

 

Hooreejo leydi hono Siidi Muhammed wul Seek Abdallaahi waɗanii tele Muritani yeewtere ñalnde aset 28 sulyee 2007. Haala makko ɓuri toɗɗaade ko ko fayti e ngootaagu ngenndi ndi, macungaagu, ñaawoore, wellitaare, ndiyam, jayngol e cogguuli.

Konngol hooreejo leydi : Ko hooynetenoo so saamii hoccete

19 ndunngu ko muritaninaaɓe tooñaaɓe limtantee tumarankaagal to Maali e to Senegaal e won e leyɗe Orop sabu maa wonii ko waawnaaɓe maa ngummoo e leydi mum en walla ko daayɓe sabu ruppaade lorla e kiiɗal e danndude kisal mum en.