Kawgel fuku winndere 2014

0
1447

Kawgel 20ɓel (baɗtungel 20) fuku winndere udditii ñalnde alkamiisa 12 sulyee 2014 to Beresiil. 32 kippu (leydi) ina tawtoraa ngel. Feere yuɓɓinde kawgel ngel ƴettaa ko ñalnde 26 mee 1928 to Amsterdam. Nii woni e hitaande 1930 kawgel gadanel yuɓɓinaa e hitaande 1930 to Uruguay. Kippuuji 13 fat tawtoranoo heen. E hitaande 1982, kippuuji tawtoraaɗi ɗii njettiima 24.

Gila 1998 noon kippuuji tawtorteeɗi kawgel ngel njettiima 32. Ɗi peccitii ko e goomuuji jeetati, goomu kala ina waɗi kippuuji nay. Ko ɗeeɗoo leyɗe njahani toon Afrik : Koddiwaar, Kamaruun, Alaseri, Niiseriyaa, e Ganaa. Hade majjum joofde eɗen njenanaa kam Kamaruun e Ganaa e Koddiwaar taccaani daawal gadanal kawgel ngel.  Dañi ɓennude feewde daawl ɗiɗmal ngal wonande kippuuji garɗi e innde Afrik, ko Niiseriyaa e Alaseri. Ko hannde 30/06/2014 anndetee mbele maa ɗi ɓennu feewde daawala tataɓal (1/4 joofirɗe) walla alaa. Kewu nguu yuɓɓintee ko laawol gootol duuɓi nay kala.

Ɗo kewu oo yuɓɓintee ɗoo, hono Beresiil, ko leydi mbaɗndi ko ina wona 201 miliyoŋ fittaandu, woni leydi njoyaɓiri e winndere ndee to bannge jaajgol (8 514 876 km2). Ardii ndi ko debbo biyeteeɗo Dilma Rusef, toɗɗanooɗo e lewru oktoobar 2010. Leydi ndii heerondiri ko e Weniselaa, e Guyana e Surinaam e Giyaan (jeyaa ko e leydi Farayse). Ɗee fof keedindi ko rewo. Heedi ndi bannge worgo ko Uruguwaay, bannge hirnaange worgo ko Arsantiin e Paraguwaay, bannge hirnaange ko Boliwi e Peru, bannge hirnaange rewo ko Kolommbi. Heedi ndi bannge fuɗnaange-rewo e fuɗnaange e fuɗnaange worgo ko fiiltiingo Atalantik, fotde 7 360km. Ko leyɗe ɗiɗi Amerik worgo fat, ngoni ɗe keerondiraani e Beresiil, hono Sili e Ekuwateer.

So Alla jaɓii maa en ngartu e kawgel ngel e tonngoode men aroore, tonngoode 125.