Hakkunde neɗɗo e ñuuñu, holi to goonga heedi ?

0
1062
Ñuuñu
Ñuuñu

Duuɓi ujjunnaaje ko neɗɗo e ñuuñu koɗdi. Kono koddigal ngal ko ko Pulaar wiyata “ rogere kaangaaɗo, ɗiggataa yuppetaake ”.  Ñuuñu ko tagoore jogiinde hakke wuurde e hisde. Jogii kadi hakke raddude. Ngam timminde ɗiin hakkeeji, alaa e sago njiilawu waɗa. He nder nguun njiilawu ko ɗoon ñuuñu felɓondirta e neɗɗo. Neɗɗo oo jooɗoo e maggu walla leloo e maggu, ngu fiɗa ɗum. Ɗoon tan neɗɗo oo gidda ɓama joofordu mum nirka ñuuñu haa wonta ndiyam. E yiyannde ñuuñu, ɗuum ko ɓurndoolaagu tan ngu neɗɗo jogii ina huutoroo. Kono e yiyannde neɗɗo oo, ko ñuuñu ɗaccii laawol mum. Sabu, so ñuuñu ina yiɗi wuurde e dow kisal, radda ko wuurdi tawa nirkaaka ɓittaaka, ngu foti ko woɗɗaade yimɓe. Walla hay so neɗɗo jooɗiima e ñuuñu, ñuuñu faama ɗuum wonaa e teyaaɗe.

Luural mawnii haa diwii juuɗe sehilaaɓe e hoɗdiiɓe. Ɓaadi defte diine e sariyaaji ina ngoodi, ɓe pellitii yaade ñaawoore.

Ñaawoore

Ñaawoowo oo : Aan kam neɗɗo, holi ko saabii aɗa wara ñuuñu ? 

Neɗɗo : Miin saabii mboɗo wara ñuuñu ko geɗe nay (4) : – Go’o, mi wertat mbalndi am haa ɗaata, mi leloo. Haa ɗo ɗoyngol ɓurata welde ɗoo, ñuuñu mooytoo fiɗa mi. – Ɗiɗi, mi ɓoornoo wutte am, tawa ñuuñu ina soomii heen. Ñuuñu fiɗa mi heen sahaa haa wonta ko maa mi yalta yimɓe mi joñoyoo. Mi ɓuura wutte walla tuuba. – Tati : balɗe ɗiɗi tati, kala nde mem-mi ɗaalal ngal, wayata ko no jooni jooni piɗaa-mi nii. – Nay : ñuuñu horiima faamde mi so mi jooɗiima e mum, tawata ko mi tinaani.

Ñaawoowo oo hucciti kadi e ñuuñu. Aan ne ñuuñu holi ko saabii aɗa fiɗa neɗɗo ?.

Ñuuñu : saabii mboɗo fiɗa neɗɗo ko geɗel gootel, paamningel, ngel ndonku-mi yo neɗɗo faam. E sikke maa aan neɗɗo piɗirat-mi ko woynude, gaañde e warde. Alaa dey ! Piɗirat-mi tan ko ngam tintinde ko mi jooɗaaɗo walla ko mi lelaaɗo. Finnde mum : ko gila e Elhajji Aamadu Tijjaani Baal haa e Sammba Ruuda, Alaa meeɗɗo taggeede wiyaa ko ñuuñu wari ɗum. Kadi Aan neɗɗo, holi ko saabii rawaandu wofa ngummo-ɗaa ƴeewto-ɗaa damal ma ? Bey e baali ndilla jamma ƴeewaa so wuyɓe ngaraani ? Gertooɗe njogga jamma, hakkille maa heeda e jamaaji ? Ɗiin joggaali, kuunaali, meenaali e gofaali ɗi paam-ɗaa aɗa foti heen faamorde piɗgol am ngol. Aan neɗɗo ko aan dey wiyi “ tooñaa wari hoore, ko tooñanoo koo yoolii ma !” Miin kay so mi fiɗii ma haa ɗo a waawaa yaafaade, ŋurɓit gitel am walla koyngel am tan ɗaccaa mi, mi yaha. Kono cuɓoto-ɗaa tan ko nirkude mi.

Ñaawoowo najii, sabu ko neɗɗo haalata koo, ko hakke mum, sabu neɗɗo ko jeyaa fof, jeyi mbalndi mum, comcol mum e ɓanndu mum.

Kono ko ñuuñu haalata koo, ko goonga mo yeddotaako. Alaa fiɗannde fotnde  yoɓireede warngo. 

So ruttaade e asli, neɗɗo ina hoɗa ɗo ñuuñu hoɗi, hono no ñuuñu hoɗirta ɗo neɗɗo hoɗi. Kadi ñuuñu wuuri ko ngabbon e ceŋle, ɓadondiral nguurndam ɗam ina heɓi ɗo ceeraagu waawaa woodde. Wadde ko beldal e kawral tan moƴƴinta ngondiigu.

Daawuuda Sammba Ndonngo

Woppu jaabawol

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.