Yeewtere jaaynde jokkorde pelle pinal

0
1335
Yeewtere jaaynde pelle pinal Pulaar Sooninke e Wolof
Yeewtere jaaynde pelle pinal Pulaar Sooninke e Wolof

Jokkorde hakkunde pelle pinal tati (Fedde Ɓamtaare Pulaar he Muritani (FƁPM) e Fedde Muritaninaare ngam Ɓamtaare Ɗemngal e Pinal Sooninke (AMPLCS) e Fedde Ɓamtaare Ɗemngal Wolof he Muritani (APROLAWO)) yuɓɓinii yeewtere jaaynde ñalnde altine 21/9/21 ɗo joɗnde Fedde Ɓamtaare Pulaar he Muritani (Socogim PS, Nuwasoot). Jaaynirɗe keewɗe tawtoraama joɗnde ndee.

Udditi yeewtere ndee ko gardiiɗo Jokkorde ndee he muddo, hono Hasan Gay, hooreejo APROLAWO, he nder ɗemngal Wolof. Caggal ɗuum ko Bookara Aamadu Bah, hooreejo FƁPM ƴetti konngol he Pulaar, rewi heen ko jonaaɗo hooreejo AMPLCS hono Suraake Jaara he ɗemngal Wolof. Caggal ɗuum haala maɓɓe firaa he ɗemngal Arab. Rewi heen, ko Mammadu Haasi Mbay, tonnguɗo haala kaa he ɗemngal Farayse. Yeewtere ndee uddiraa konngol Laaji Tarawore he ɗemngal Farayse. O faccirani arɓe ɓee ɗo yimɓe ndewdanoo e binndol ɗemɗe ɗee…

Loowdi haala kaa fof ina tonngaa e binndannɗe ɗiɗi keblanooɗe ngam ɗuum :

  1. Hol ko firti « laawɗingol ɗemɗe pulaar, sooninke e wolof ? »

Doosgal leydi ndii ine holliti, he taƴre 4 naatirde mum : « ɓesngu Muritani ine heɓtini, tee ine hollita keewal pine mum, ngooroondi ngootaagu ngenndi e mahondiral renndo kam e ko jokkii e mum, hono hakke jogaade ko heerorii. Ɗemngal Arab, ɗemngal laawɗungal leydi ndii, kam e ɗemɗe ngenndiije goɗɗe ɗee, hono Pulaar, Sooninke e Wolof, gootal heen kala ko ngalu ngenndi ngu muritaninaaɓe kala ndenndi, e nder ɗuum, ina waɗɗii Dowla oo hisnude ɗe e ɓamtude ɗe, e innde yimɓe fof. »

Ndeen noon, naamnal ngal ko : « hol no ɗum wonirte so ɗe laawɗinaaka ? »

Wonande pelle pinal ɗee, laawɗingol ɗemɗe pulaar, sooninke e wolof firti tawo ko :

  1. Kuutoral majje he denndaangal geɗe nguurndam leydi ndii ;
  2. Mbayliigu doosgal leydi ndii, mbaɗtoowu denndaangal ɗemɗe ngenndiije ɗee, ɗemɗe laawɗinaaɗe, ɗemɗe jaŋde e njuɓɓudi laamu ; he nder ɗuum, kuulal 6 Doosgal leydi ndii ko nii foti leloraade : « ɗemɗe ngenndiije ko arab, pulaar, sooninke e wolof ; e ɗemɗe laawɗinaaɗe ko arab, pulaar, sooninke e wolof ».
  3. Ƴettugol kuule laaɓtuɗe gaaɓnooje ciynugol timmungol lelnannde doosgal kesere ndee, haa ɗum laatoo goonga he nder njuɓɓudi laamu e nder jaayɗe ;
  4. Pirgol denndaangal binndaaɗe laamu kam e kaayitaaji etaa siwil he nder ɗemɗe ngenndiije ɗee fof, tawa yimɓe ine mbaawa totteede ɗum en ;
  5. binndugol ɗemɗe ngenndiije ɗee kala he alluuje jamminooje nokkuuji laamu ;
  6. Juɓɓingol oorle duumiiɗe mumtugol humambinnaagal he nder ɓesngu hee, he nder ɗemɗe mum en neeniije e/walla nawdugol ɗemɗe keewɗe.
  7. Hol ko firti « naattingol ɗemɗe pulaar, sooninke e wolof he nder tippudi nehdi e jaŋde leydi ndii ? »

Wonande pelle pinal ɗee, laawɗingol ɗemɗe pulaar, sooninke e wolof firti tawo ko :

  • ɓamtugol janngingol ɗemɗe ngenndiije naatnanooɗe he jaŋde he hitaande 1979, dartinaa he hitaande 1999, fawaade he hujja luulndiiɗo njeñtudi denndaangal ɓetooji baɗanooɗi ;
  • janngingol, he nder duɗe gaggaaji, ɗemɗe ngenndiije ɓole ;
  • naatnugol jarriborde he ɗemɗe pulaar, sooninke e wolof he nder denndaangal ɓetooji (eksameeji) e kawgelaaji (concours) jaŋde huuɓtodinnde e jaŋde mecce ;
  • Udditgol doge jaŋde pulaar, sooninke e wolof nder janngirɗe heblo (ENI, ENS, ENAJM) ekn.) kam e doge firooɓe he ɗemɗe ngenndiije to ENAJM e Duɗal jaaɓi-haaɗtirde ;
  • Cosgol sarwisaaji firo he nder ɗemɗe ngenndiije, he denndaangal tolnooji njuɓɓudi laamu ;
  • Gartirgol e cemmbinngol denndaangal kuule e peeje ƴettanooɗe ko idii ngam ƴaañde jaŋde ɗemngal arab, ngam wallitde jaŋde ɗemɗe ngenndiije keddiiɗe ɗee.
  • ciynugol jaŋde he ɗemɗe ɗee, tuggi duɗe gaggaaji haa he jaŋde laamu huuɓtodinnde, ine tonngoo he alluwal garowal ngal :
Alluwal tippondiral ɗemɗe

(ƊNG= Ɗemngal NGenndiwal ; JL = Jaŋde lesre; JH = Jaŋde Hakkundeere)

Idii Jaŋde (Duɗe gaggaaji e deenirɗe , he nder doge 3 sections : famarɓe : 2 à 3 ans ; Hakkundeeɓe : 3-4ans ; Mawɓe : 4 à 5 ans.).

Jaŋde lesre : 5 ans

Jaŋde hakkundeere : 6 ans :

  • Kolees : duuɓi 3
  • Liisee : duuɓi 3
  • Jojjugol naatnude he jaŋde hee fannu ganndondiral pine.
  • Denndaangal fannuuji ɗii njanngetee ko he ɗemɗe ngenndiije ɗee, he tolnooji ɗii kala.

Woppu jaabawol

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.