Alluwel Babilon nayewel, ñiklowel annduɓe hiisiwal

0
6501

Ko ɓuri heewde e nokku biyeteeɗo Babilon oo wonnoo ko e leydi Irak hannde ndii. Pinal Babilon jeyaa ko e pine ɓurɗe yahrude yeeso e winndere ndee. En ndañii kadi huunde hesere seedtotoonde ɗuum, so alluwel hiisa ɓooyngel ko ina wona duuɓi 3 700, jiytangel toon e maayirɗe teeminannde yawtunde ndee. Ko jooni annduɓe siyaas to duɗal jaaɓi-haaɗtirde New South Wales to Ostaraali njiyti maanaa alluwel ngel.

Binndi gonɗi e allungel ngel ndeke ko hiisa ɓetatiwal (tirigonometiri), hiisa ɓurɗo ɓooyɗo e feewde ganndaaɗo, duuɓi 1 500 ko adii Gerek en, sikkanooɓe ko kam en penti ngalɗoo catal hiisiwal (matematik) toppitiingal hiisa lobbuɗi e njuuteele. Wootere e dallintooje mum ɓurnde lollude ina wiyee dallintoore Pitaagoor (Théorème de Pythagore). Diwtii ɗoon, sibu binndi gonɗi heen ɗii ina mbaawi wayloyde peeje hiisiyeeje sibu hiisa tirigonometiri gonɗo heen kaa tuugii ko e ndaɗɗudi 60, ndi kuutorto-ɗen e ɓeto sahaa ndii, kono wonaa e ndaɗɗudi 10 ndi ngoowru-ɗen limirde e hiisoraade ndii. Nde tawnoo 3 ina fecca 60, haralleeɓe ɓee keɓtinii wonde feere maɓɓe ndee ɓuri feewde e ñeeñɗude !

Gollal jinnewal

« Ɗum jeyaa ko fartaŋŋeeji ɗi keewaani ɗo aduna ɓennuɗo jannginta en ko hesɗi » e wiyde ganndo hiisiwal to duɗal jaaɓi-haaɗtirde ngal. « Wiɗtooji amen peeñninii wonde e alluwel hee, lobbuɗi dariiɗi (lobbuɗi beƴ) ciforaaka lobbuɗi e murli, kono ciforaa ko peccore. Ko huunde yooɗnde sanne, sikke alaa ko gollal jinne. Alluwel ngel ina waɗi haatumeere tirigonometiri ɓurnde ɓooyde, kono kadi wootere wajjere ɓurnde sellude, tuugiinde e ndee feere woɗnde. »

Bookara Aamadu Bah

Ƴoogirde : http://www.lexpress.fr/

Woppu jaabawol

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.