Ahmed wul Wejaa : « Pulaar, Sooninke e Wolof ko ɗemɗe lislameeje, ko ɗemɗe ngenndiije »

0
2356
Ahmed wul Wejaa : pulaar, sooninke e wolof ko ɗemɗe lislameeje
Ahmed wul Wejaa : pulaar, sooninke e wolof ko ɗemɗe lislameeje

Haala ɗemɗe : kadi !

Ndee tonngoode hawri ko e ñalɗi ɗemngal Arab e yontere ɗemngal Farayse (farankofoni) kam e ummanagol leydi Farayse ɓeydaade sarde ɗemngal mum en nder Afrik. E nder ɗuum, en teskiima huunde e miijooji ɗi njaltin ɗoo, ɗaminaade maa banndiraaɓe ɓee ndokku heen miijooji mum en, mbele jiyten laawol ɓurngol moƴƴude ngam ɓamtaare ɗemɗe men.

Jaaynoowo biyeteɗo Ahmed wul Wejaa ɗaɓɓii e Fedde wiyeteende « Duɗal Muritaninaawal Ɗemngal Arab » nde ɗakkitta lefol ɗakki e damal joɗnde mum wonnde ɗoo e Nuwaasoot. Binndi gonɗi e lefol ngol ina ɗaɓɓa nde Arab seertata e kelme luɓaaɗe e ɗemɗe goɗɗe. Ardii ndeen fedde ko biyeteeɗo Muhammed Muhammed Faal (wul Siidi Abdalla) kalfinaaɗo golle to Ardorde guwarnama (Pirimatiir).

Ahmed wul Wejaa wiyi e ndeen ɗaɓɓaande wonde « Pulaar, Sooninke e Wolof ko ɗemɗe lislameeje, ko ɗemɗe ngenndiije … Doosgal leydi ndii, kañum e Sariya, e hay nehaagu njaɓataa momten e haala men e kuɗi men binndirɗi, ɗeeɗoo ɗemɗe. » Ko Ahmed wul Wejaa jeertinnoo kadi e hitaande 2017 ndee tan, wonde won huutortooɓe Quraana ngam waawnude leƴƴi keddiiɗi ɗii ɗemngal Arab, tawi ko e dow weleede laamu nguu.

O wiyi : « Farayse ko ɗemngal ɗimmal Njuɓɓudi laamu (admistaraasiyoŋ) e Jaŋde. Ɓiɓɓe leydi ndii heewɓe ina kaala ngal, tee ɓeen e haalooɓe Arab ɓee fof poti hakkeeji ». O ɓeydi heen : « ko winndaa e ngolɗoo lefol koo, tawi ko e leydi keewndi leƴƴi e ɗemɗe, ko juumre bonnde feewde e diine oo, e leydi ndii, e ɗemngal Arab e ɗemɗe ngenndiije goɗɗe ɗee ». Wul Wejaa ɗaɓɓi nde « ardiiɓe ndee fedde (Duɗal) keɓtinta juumre mum en, njaafnoo », sibu « Muritani ina yaaji no feewi, ɓiɓɓe leydi ndii e ɗemɗe mum en fof ina keƴa heen ».

Duɗal Muritaninaawal Ɗemngal Arab ina winndi e lefol hee kadi wonde Arab ko « ɗemngal Quraana e Hadiis (aadaaji nelaaɗo Muhammed (JKM)) ». Wul Wejaa wiyi ɓe wonde ko oon Quraana kadi wiyi : « Ina jeyaa e maaɗe (Alla), taggol asamaanuuji e leydi e keewal ɗemɗe e noorɗe (eddaaji goobu). Ɗuum ko hujja wonande annduɓe ».

Ɗumɗoo fof, so en ngartii e kuutoragol Quraana ngam yiɗde ooyde e jiimde e waɗde ko feewaani, eɗen nganndi eɗum yaaji hannde e winndere ndee, e leydi ndii, ɗo waɗboniiɓe cuddotoo innde Alla ngam waɗde ko boni (Suhaan Alla). So wonaano ɗuum, yimɓe ƴiiƴiiɓe ɓe njaj-njajtataa warde juulɓe hono mum e teyaaɗe, mbeeynataano innde Alla (Subhaanahuu wa ta’alaa) ina mbaɗda ɗum, ndenndidina ɗum e geɗe coofɗe, e geɗe warkoyaagu. Ko hono ɗuum Wul Wejaa haalnoo nde o wiyi : « huutortooɓe haala ɗemngal ngam jiimde ɓee, ina coomi eɓɓaande rasismayaagal, heedi heeda e koninkaagu ngam heblude ngonka kesa e nder Muritani. Ko ɗuum saabii gartugol konnguɗi añamnguraagu (rasisma) biyooji yo Arab waawne, tawi ko e weleede laamu nguu ». O jokki heen « Hannde, nguur-ɗen ko e laamu ngu gardiiɗo ɗum dowrowo oo ko dono Saddaam Huseyn (Wul Beredelil) tawi ina walliti ɗum mawɗo hoofnaninooɓe Kaddaafi (Keliil)… Omo wondi e ɗuum e dono Abdel naseer to bannge piggal (Al Sissi), ina semmbini mo jooɗaniiɗoo ɗoo Basaar el Asad (Oul Asisi). Ɓeeɗoo ina njokki e huutoraade ɗemngal Quraana ngam huɓɓinde ɓerɗe yimɓe woɗɓe. Ɓeeɗoo ina cemmbina paltoor e joñgol e heedi-heeda. Aɓe kutii leƴƴi leydi goɗɗii ɗii kam e ɗemɗe mum en lislaam ɗee, tawi aɓe mooltii e ɗemngal arab ngam suuɗde feere maɓɓe rasismeere, heedi-heedeere e koninkeere. » Yo ɓe nganndu noon « ko daaɗe maɓɓe mawni koo fof, ko ɓe njogii ginol laamu nguu koo fof, mbaawka maɓɓe ɗo waawi tolnaade fof (konu, doole kisal, jaayɗe, jaŋde ekn), ɓe mbaawataa abada ittude ko woodi e leydi ndii koo, ndi Alla rokki ɓural mawngal (keewal pine ngal), ngal ɓe kiitortoo kamɓe ngal ».

Ƴeew ɗoo : https://pulaar.org/2017/05/02/al-%c9%93uraana-ko-hujja-kuutortee%c9%97o-ngam-waawnude-forsude-yim%c9%93e-fof-%c9%97emngal-arab/

Eɗen nganndi, e nguuɗoo laamu, ko haaletee koo e ko golletee koo piyndiraani hay huunde, ina ngoɗɗondiri no feewi sanne ! Tee, e kala sahaa, aɓe njiiɓondira hakkunde ɗemngal Arab e diine Lislaam, ɓe mbasiyoo cemmbingol mum e dow ɗemɗe keddiiɗe ɗee. Yeru mum ko ñalnde 1 marse 2010, e ñalngu mawningol ɗemngal Arab, nde Mullaay Wul Muhammed Lagdaaf, gonnooɗo mawɗo hilifaaɓe leydi ndii e oon sahaa (premier ministre) wiyata : « ɗemngal Arab ko ɗemngal diine men e neɗɗaagu men… leydi men ina mawnina oo ñalawma e sahaa mo Diine Lislaam foti dartaade geɗe jahooje e bonnude ɗum, bonnude pinal men, sabu mum en yiɗde waawnude gootiɗingol pine rewrude e julyultondiral faggudu, ñongagol jolɗe e ƴellitaare karallaagal kumpital hulɓiniinde…» Ko kanko wiynoo « Hannde, e tuugaade e jamirooje persidaa leydi ndii, hono Muhammed wul Abdel Asiis, ko en waɗooɓe ƴellitaare e ndeenka ɗemngal Arab fiɓnde. Ma en ndarano waɗtude e payndaale men kuftodingol kuutoragol maggal e njuɓɓudi laamu… ». E oon sahaa, Kalifu pinal ndeen oo, hono Siisee Mintu Seek wul Boyda wiyiino « ko ɓuri bonde e ɗemngal Arab fof ko laygol ɗemɗe nokkuyankooje e calsalte … ». O hollitii wonde « Muritani waɗtii ñalngu 1 marse nguu ñalngu ɗemngal Arab, tee maa o ƴettu denndaangal peeje (e wonde mo kalifu) mbele ɗuum ina tabita ».

https://pulaar.org/2010/03/02/guwarnama-muritani-e-%C6%B4ellitaare-%C9%97emngal-arab/Diskuur premier Ministre : http://fr.ami.mr/Depeche-9000.html

Eɗen mbaawi wiyde ɗumɗoo fof ko haala ka feewaani sibu ɗemɗe leydi keddiiɗe ɗee alaa ɗo ciftortee heen. Laamu nguu noototaako e kewuuji ɗemɗe keddiiɗe ɗee, so ngu teppaani ɗe kay (yeru e koolol keewal pine Fedde Ɓamtaare Pulaar e Muritani e Sifaa Hanki pinal Hannde njuɓɓinnoo e hitaande 2016, ardiiɓe diiwaan Nuwaasoot hirnaange (laamu nguu ɗum noon) jaɓaani rokkude ɗe yamiroore nde foti ndee …)

Heewɓe ina mbiya hannde : “Eɗen mbaawi wiyde wonde ɗumɗoo ko haala, kono kay eɗen nganndi ko laamu nguu gollotoo koo ɓuri bonde, sibu ko ɓuuti diwtii hollinde, ko ɗuum woni ko yimɓe fof njiyata e denndaangal geɗe laamu nguu, so joñgol e ɗawgol leƴƴi keddiiɗi ɗii to bannge konu, e kisal, e jaŋde, e laamu, e faggudu, e pinal, hay e ɓiyleydaagu …” Hannde, e leydi ndii, ko yimɓe laamu e wondiiɓe mun en tan njogii hakke, heddiiɓe ɓee ngalaa hakke.

So Buuamatu wallitii Abdel Asiis jooɗaade e jappeere laamu walla o rokkii mo kaalis, “ɗuum ina dagii” ; so Buamatu wallitii miskineeɓe walla jaaynooɓe walla senateeruuji walla senndikaaji, “ɗuum rewaani laawol” joomum en nanngee, cokee, kaɗee wellitaare mum en.

So wuurtooɓe hooreejo leydi oo e “ñaamtude woondoore mum e yaɓɓude doosgal leydi, e birgude manndaa tataɓo, tawi ko ministeruuji walla depiteeji ekn”, ɗuum, laamu nguu alaa ko haalata heen (sibu angu weltii heen) ; so luulndo politik, e fawaade e ɗuum, wiyii wonde “hoorejo leydi oo woni ko e yiylaade manndaa tataɓo”, oon sahaa, alaa ko o heddanta ɗum en, o fenna ɗum en. So ɓeen wuurtooɓe ɓe mo e yaɓɓude laawol ceppii hay so ngalaa yamiroore seppude, o jaɓɓoo ɗum en, o ɓuucoo ɗum en, o semmbina ɗum en, tawi noon jooni jooni tan amo haali e jaaynde, wonde o yiylaaki manndaa tataɓo… So luulndo walla pelle jojjanɗe aadee, hay pelle hakkunde leyɗe (HRW walla parlementeer amerik arnooɓe ɗoo) ekn, njiɗii yuɓɓinde hay sinno ko kewu e nokku kidiiɗo, laamu saloo rokkude ɗum en yamiroore… So pelle baaɗe no RAG (IRA) walla FPC ɗaɓɓii heɓtineede calanee, tawi pelle politik ɗe leñol gootol ina keɓtinee e oon sahaa gooto. Walla so laamu ina hatojina e IRA walla FPC ngam dagnude ko waɗata, heɓtina ɗe, so ɗuum ɓennii saloo ɗe : yeru, e woote gardagol leydi, Abdel Asiis jaɓii fooɗondirde e Biraam ; e jalog ɓennuɗo oo, keblatnooɗo referaandoom mo rewaani laawol kuutoraaɗo ngam fusde Senaa e laawɗinde darapoo keso oo, laamu nguu jaɓii FPC wona kaaldiiɗo mum, tawtoree jalog oo, nde ɗum ɓennunoo, balɗe seeɗa pawtii heen, laamu ɗakkiti jammiroore joɗnde FPC, salanii ɗum kala kewu…

Abdel Asiis e yimɓe mum so keɓii miliyaaruuji e Buamatu, ɗuum ko huunde dagiinde, kono so woɗɓe keɓii miliyoŋ gooto walla ko jaasi ɗum, ɗuum ina harmi ; joomum en ñaawee, ndummbee, kaayitaaji mum en keɓtee. Mbar wonaa laamu gundo ?

Jooni kadi, yimɓe fof ina nganndi ɗemɗe ngenndiije Pulaar, Soninke e Wolof alaa hakke gooto ndokkaa e geɗe laamu ɗee, haalooɓe ɗe ko ɗawaaɓe e geɗe laamu e jaayɗe. Ɗe ndokkaa tan ko geɗel tokosel e nder jaayɗe laamu, geɗel e kewuuji laamu. Ɗum noon kadi, waɗooɓe ko wayi nii so mbiyii yo ɗemɗe ngenndiije njanngine, ma a taw ko yiɗde juutnude haala, sibu ko kamɓe njogii laamu, mbaɗata ina pirta, ɓe poti tan ko waɗde yiyee !

Bookara Aamadu Bah

Woppu jaabawol

Winndu yowre maa
Winndu ɗoo innde maa

Ce site utilise Akismet pour réduire les indésirables. En savoir plus sur comment les données de vos commentaires sont utilisées.