Hafeere Biraam : “Defte nattuɗe huutoreede” (Seek Ahmed El Haadi)

0
1650

Caggal nde Biraam wul Daa wul Abeydi duppi huunde e defte annduɓe laawol Maalik, ganndo goɗɗo, Muritaninaajo, biyeteeɗo Seek Ahmed El Haadi, haalii, haala ka woɗɗondindiraani e ko El Kuntii haalnoo koo. E wiyde makko, defte ɗe Biraam duppi ɗee ko defte baɗananooɗe e yontaaji booyɗi, nattuɗe huutoreede, hay ɗo e nokkuuji ɗo mbinndanoo ɗoo. Yanti heen, annduɓe heewɓe ina njedditii ɗe, ina e ɓeen Seek Siidi el Muttaar El Kunti e Almaami Buddahaa el Buseyri. Buddahaa ina heewnoo wiyde « kala jondiniiɗo e geɗe nanondiraaɗe, yaawataa woorde laawol Maalik »

Caggal nde Biraam wul Daa wul Abeydi duppi huunde e defte annduɓe laawol Maalik, ganndo goɗɗo, Muritaninaajo, biyeteeɗo Seek Ahmed El Haadi, haalii, haala ka woɗɗondindiraani e ko El Kuntii haalnoo koo. E wiyde makko, defte ɗe Biraam duppi ɗee ko defte baɗananooɗe e yontaaji booyɗi, nattuɗe huutoreede, hay ɗo e nokkuuji ɗo mbinndanoo ɗoo. Yanti heen, annduɓe heewɓe ina njedditii ɗe, ina e ɓeen Seek Siidi el Muttaar El Kunti e Almaami Buddahaa el Buseyri. Buddahaa ina heewnoo wiyde « kala jondiniiɗo e geɗe nanondiraaɗe, yaawataa woorde laawol Maalik »

ngam yiɗde wiyde tan, soklaani ko yimɓe ina tuugnoo e geɗe keewɗe gonɗe e defte Kaliil (fatwaaji) ɗi yimɓe kawraani e mum en. O wiyi wonde defte duppaaɗe ɗee, ngonaa Ɓuraana, ngonaa Sunna.  Ina anndaa, e wiyde makko, wonde ubbugol walla duppugol defte meeɗaa jaggireede no tooñannge nii, sibu hay nulaaɗo Alla, hono Muhammed (YAWM) wiyiino : « kala binnduɗo e am ko alaa e Ɓuraana, yo muumtu. Hoto mbinndee e am so wonaa Ɓuraana ».

O wiyi wonde wonaa jooni duppugol defte fuɗɗii. Defte ganndo biyeteeɗo Ebi Muhammed Ibn Hazm el Anndalusi (duuɓi 456 ko adii Hijriyya) fof nduppanooma caggal nde luurdi e annduɓe laawol Maalik woɗɓe. Kono alaa ko o jaaborii so wonaa wiyde : «Yo ɓe nduppu kaayitaaji ɗii, kono ko winndanoo e majji koo yo heddo e ɓernde am». Ko ɗum heɓtinoo kadi defte annduɓe woɗɓe… Won heen nii ko kam en mbaggintunoo yo defte mum en nduppe so maayii, ina heen noon ko defte keewɗe faayiida sanne. Kono joom mum en kulatnoo heen ko hoto almudde mum en njaggirde ɗeen defte no Ɓuraana nii. Ina limtee e ɓeen Subetta Ibn El Hajaaj, gooto e ɓurɓe humpitaade konngol nulaaɗo.

E miijo Seek el Mehdi, ina waawi nii tawa ko Biraam duppi ɗeeɗoo defte koo « ko huunde moƴƴere, sibu yoga e ɗee defte ngontiino heɗɗaawo hakkunde juulɓe e Ɓuraana ».

BAB